SERMAYE ARTIRIMI NEDİR, SERMAYE ARTIRIMI NASIL YAPILIR? SERMAYE ARTIRIMININ HİSSE SENEDİ ÜZERİNDE NE GİBİ ETKİLERİ OLUR?

        Borsaya yatırım yapan birçok kullanıcının karşılaştığı veya karşılaşabileceği fakat anlamını ve hisse senedi üzerindeki etkisini bilmediği sermaye artırımı konusunu bu yazımızda örnekler üzerinden açıklamaya çalışacağız. Sermaye artırımı nedir, nasıl sermaye artırımı yapılır, sermaye artırımının hisse senedi üzerinde etkisi nasıl olur, bedelli sermaye artırımı ve bedelsiz sermaye artırımı arasındaki farklar nelerdir? gibi soruları bu yazımızda sizler için derledik.

        Sermaye Artırımı Nedir? En genel anlamıyla sermaye artırımı; bir şirketin esas sermayesini kapsayan rakamın belli amaçlar doğrultusunda genel kurul kararı ile bilançosunda görünen sermayesini arttırmaya gitmesidir. Şirketler iş hacimlerini artırmak, enflasyon nedeniyle değer kaybeden sermayesinin değerini artırmak, yeni sermayeler yaratarak yeni yatırımlarda kullanmak gibi zorunlu veya isteğe bağlı nedenlerle sermaye artırma yoluna gidebilirler. Zorunlu sebepler dışında şirketler kendi isteğiyle sermaye artırımına giderse bu olumlu bir anlam ifade eder. Zira yeni yatırımlar, yeni işler için kredi sağlama ve sağlanan bu parayla yeni yatırımlar yapmak için sermaye artırımı yapılabilir. Sermaye artırımı “bedelli sermaye artırımı” ve “bedelsiz sermaye artırımı” olarak ikiye ayrılmaktadır.

        Bedelli Sermaye Artırımı: Bedelli sermaye artırımı şirketin yeni kaynak yaratmak amacıyla hisse senedi vermesi veya yeni çıkardığı hisse senetlerini yüksek fiyatlardan satarak sermayesini artırması ile yapılır. Örneğin elinizde x bir hisse senedi olduğunu varsayalım. % 100 oranında bedelli sermaye artırımına gidilecekse öncelik elinde x hisse senedi olan yatırımcılarındır. Buna rüçhan hakkı denilir. (Rüçhan = Öncelik). Belirli bir miktar parayı ödedikten sonra rüçhan hakkınızı kullanarak elinizde bulunan 10 adet x hisse senedini yüzde yüz sermaye artırımı olduğundan 20 adet x hisse senedine çıkarmış olursunuz. Rüçhan hakkını kullanmak için sermaye artırımı yapılmadan evvel o hisse senedini portföyünde bulunduran yatırımcılar kullanabilir. Rüçhan hakkını kullanmak için yatırımcılara en az 15 günlük süre verilmelidir.

        Bedelsiz Sermaye Artırımı: Bedelli sermaye artırımında bedelli sermaye artırımında olduğu gibi şirketin piyasa değeri değişmez zira yatırımcılardan para istenmeden iç kaynaklar veya kar payları üzerinden bedelsiz olarak hisse senedi verilir. Bedelsiz sermayeye gidilmesi halinde şirketler kendilerine yeni bir finansman sağlamamaktadır. Örneğin fiyatı 10 lira olan x hisse senedinden elinizde 100 adet olduğunu kabul edelim ve bu hisse senedinin %30 oranında bedelsiz sermayeye gittiğini varsayalım. Böyle bir durumda hisse senedi yeni seansa %30 oranında bir değer kaybıyla 7 liradan açılış yapacak ve elinizde bulunan 100 adet hisse senedi de %30 artışla 130 adede yükselecektir.   Bedelsiz sermaye artırımı (bölünme) yapılacağı haberi şirketin piyasa değerini ve elinizdeki hisse senedinin değerini her ne kadar etkilemiyor da olsa genel olarak bu tip haberlerden sonra hissede bir yükselme olabiliyor.